به نقل از «قدس آنلاین»

روزی که امام رضا(ع) با ترور مأمور ویژه مأمون مخالفت کرد/ دو حادثه مهمی که امام هشتم(ع) در اهواز از سر گذراند

تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۵۸۴۱

به گزارش قدس آنلاین، با خروج امام رضا(ع) از بصره و گذر از آن، به استناد منابع معتبر، حضرت وارد سوق الاهواز (خوزستان) می‌شوند. آنطور که دکتر جلیل عرفان منش در کتاب « همگام با امام رضا از مدینه تا مرو» روایت می‌کند، از دیار عرب(عراق) تا خوزستان دو راه وجود دارد، یکی از بغداد به واسط و از واسط به خوزستان و راه دیگر از بصره به خوزستان که کوتاه‌ترین راه و فاصله میان ایران و عراق آن روز محسوب می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پیش از این در گزارش «رمزگشایی از پیام مامون به مامورانش درباره مسیر حرکت امام رضا(ع)»به دلایل انتخاب بصره به عنوان مسیر حرکت امام رضا(ع) اشاره کردیم. اکنون می‌خواهیم به آنچه در اهواز و مسیر رسیدن به آن بر امام گذشته است، بپردازیم.
مطابق پژوهش دکتر عرفان منش هر چند مشخص است که امام رضا(ع) از بصره به سوی اهواز حرکت می‌کند ولی از جزئیات مسیر حرکت امام و منزلگاه‌هایی که حضرت در آن توقف نموده، منابع، هیچ گزارشی ارائه نکرده‌اند. به باور او، آنچه مسلّم است منازلی را که قدامة بن جعفر، شصت و شش سال بعد از عزیمت حضرت رضا(ع)، در کتاب «الخراج» نام برده با توجه به مدت زمان کوتاهی که عمدتاً نمی‌تواند تحولات عمده‌ای درمنزلگاه‌های آبی و خاکی بصره به سوق الاهواز بوجود آمده باشد، قریب به یقین همان منازلی است که حضرت(ع) (در سال ۲۰۰) از آنجا عبور کرده است.
از رخدادهای مهمی که شیخ صدوق در عیون اخبارالرضا(ع) درباره ماجراهای سفر حضرت (ع) در اهواز روایت می‌کند، پیشنهاد ترور و قتل مامور ویژه مامون به امام رضا(ع) است. شیخ صدوق به سند خود از ابوالحسن صائغ و او از عموی خود نقل می‌کند که: من با حضرت رضا(ع) تا خراسان همراه بودم و باایشان درباره قتل رجاء بن ابی ضحاک – که آن جناب را به خراسان آورد-مشورت کردم، پس آن جناب مرا از این فکر نهی کرد و فرمود: « ترید ان تقتل نفساً مؤمنةً بنفس کافرة؛ آیا می‌خواهی نفس مؤمنی را به عوض کافری به قتل‌رسانی؟»
دکتر جلیل عرفان منش در تفسیر این ماجرا می‌نویسد: تصمیم درباره قتل رجاء بن ابی ضحاک، نمایانگر اهمیت و حساسیت مسیری است که مامون، برای انتقال حضرت رضا(ع)، تعیین کرده بود. بی‌شک، عبور حضرت رضا علیه السلام، از کانون‌های شیعی و شهرهایی که شیعیان آن حضرت و یا سایر مخالفان سیاسی مامون در آن نفوذ داشتند، با موانع و مشکلات زیادی توأم بود و نوعاً خطرات قابل ملاحظه‌ای برای ماموران حکومتی از جانب شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) و نیز از جانب عباسیان متعصب، که مخالفان سرسخت انتقال خلافت به علویان بودند، در پی داشت. به علاوه، باید خوارج را نیز که از مخالفان این سرح بودند را اضافه کرد.

مرحوم قتحعلی اویسی در نقش رجا بن ابی‌ضحاک در کنار محمد صادقی در نقش مامون عباسی؛
تصمیم درباره قتل رجاء بن ابی ضحاک، نمایانگر اهمیت و حساسیت مسیری بود که مامون، برای انتقال حضرت رضا(ع)، تعیین کرده بود

از دیگر حوادثی که بر امام(ع) در اهواز می‌گذرد، بیماری‌ایشان در این شهر است. آنطور که ابوهاشم جعفری روایت می‌کند، بیماری امام رضا(ع) در فصل تابستان و در هوای بسیار گرم برایشان بوجود آمده است. در چنین وضعیت، حضرت طبیب می‌طلبند و سپس نام گیاهی را برای طبیب ذکر می‌کنند که طبیب اذعان می‌کند این گیاه را نمی‌شناسد.
راوندی «صاحب الخرائج» بقیه ماجرا را اینطور شرح می‌دهد: « طبیب گفت: این گیاه در چنین موقعیتی یافت نمی‌شود. حضرت فرمود: برایم مقداری نیشکر تهیه کن، پزشک گفت: این سخت‌تر از اولی است زیرا حالا وقت نیشکر نیست. حضرت رضا(ع) فرمود: نیشکر و داروی گیاهی هر دو در همین سرزمین و هم اکنون وجود دارد. از آب شادوران عبور کنید آسیابی خواهید دید در آنجا مردی ساه چهره است. از او بپرسید نیشکر و آن گیاه کجا می‌روید؟ (اسم گیاه را راوی فراموش کرده است) من به آسیاب رفتم و مرد سیاه را دیده و از او پرسیدم. او به نیشکرهای پشت سر خود اشاره کرد و هر چه لازم بود برداشتم و برگشتم... این جریان را که رجاء بن ابی ضحاک شنید به همراهان خود گفت: اگر بیشتر در این محل اقامت کنیم مردم فریفته او می‌شوند و از آنجا کوچ کرد. »
اهمیت نقل دو ماجرای نیشکر و بیماری امام(ع) در اهواز در دیدگاه راوی کتاب «همگام با امام رضا از مدینه تا مرو»در این این است که زمان عزیمت حضرت به خراسان را مشخص می‌کند. به عقیده او اینکه بدانیم حضرت در فصل تابستان و هوای گرم، در حال هجرت به ایران بوده در تعیین مسیر راه و منزلگاه‌هایی که حضرت از آن عبور کرده‌اند دارای اهمیت است، زیرا در گذشته کاروان‌هایی که از یک شهر به شهر دیگری می‌رفتند از دور راه زمستانی و تابستانی حرکت می‌کردند. این دو مسیر مختلف در مناطقی که زمین‌های ناهموار و کوهستانی دارد، متداول بوده است.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: امام رضا ع سریال ولایت عشق استان خوزستان ترور حضرت رضا ع امام رضا ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۵۸۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نور محبوسی که خاموش نشد

هر چند تقویم‌ها را ساخته‌اند تا به ما سال و ماه را یادآوری کنند تا زمان را از دست ندهیم اما این، همه فایده خط‌کشی سال و ماه نیست. گاه همین خط و نشانه‌ها به ما کمک می‌کند سری به روایت‌های به‌جامانده از حوادث و اشخاص در تاریخ بزنیم. وقایع و اشخاصی که برای ما عبرت‌ها و یادآوری‌هایی با خود دارند. در این میان می‌توان مدعی شد تقویم شیعه برای ما بچه مسلمان‌ها، سراسر ذکر و یادآوری است. به همین دلیل بر آن شدیم در مجموعه نوشته‌هایی، برخی از این یادآوری‌ها و ذکرها را بیاوریم.

مناسبت‌های ماه شوال را که مرور می‌کنی، در برخی روزها بیشتر از بقیه ممکن است مکث کنی. یکی از این روزها، سالروز دستگیری امام کاظم(ع) توسط هارون عباسی است. آن‌طور که شنیده‌ایم و می‌دانیم، آغاز امامت ایشان همزمان با دوران استقرار و ثبات خلافت عباسیان است. سلسله‌ای که دارای حکام مستبدی بود و به حکومت‌دارای همراه با خفقان و تهدید و بگیر و ببند، مشهور بودند. طبیعی است در چنین شرایطی، شخصیتی مانند امام موسی کاظم(ع) روز خوش نداشته باشد. بنا به روایت‌های تاریخی، علت اصلی اسارت و زندانی کردن امام موسی کاظم(ع)، شهرت امام و دسترسی شیعیان به ایشان و توجه بی‌سابقه مردم به آن‌ حضرت است. حضرت موسی بن جعفر(ع) در طول دوران امامتش بارها از طرف خلفای عباسی احضار و زندانی شد. در مورد مدت زندانی‌ بودن امام(ع) گزارش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان گفت مدت آخرین اسارت منتهی به شهادت ایشان چهار تا پنج سال و مجموع اسارت ایشان در دوران زندگیشان، بین 10 تا 12سال است. اگرچه در بسیاری از موارد، امام(ع) در خانه برخی از افراد، محصور و تحت نظر بودند؛ اما در مواردی حکومت عباسی به شکنجه ایشان در زندان‌هایی مخوف و سیاهچال‌ها می‌پرداختند که در زیارت‌نامه حضرت به این موضوع اشاره شده است. بر اساس گزارشی دیگر، ‌هارون گاهی برای تفریح به پشت‌بامی می‌رفت که مشرف به زندان بود. روزی به ربیع گفت این پارچه چیست که هر روز آن‌ را داخل زندان می‌بینم؟ ربیع گفت: پارچه نیست! موسی بن جعفر است که پس از فجر تا هنگام نماز ظهر به سجده می‌رود. ‌هارون گفت: او از راهبان بنی‌هاشم است! ربیع از او پرسید: پس چرا در زندان بر وی سخت‌گیری می‌کنی؟ ‌هارون گفت: چاره‌ای نیست!

نخستین‌بار امام در زمان خلافت مهدی عباسی از مدینه به بغداد تبعید شد که زمان دقیق آن ذکر نشده است. اما دومین بار به وسیله هارون در ۲۰شوال سال ۱۷۹ق در مدینه دستگیر و ۷ ذی‌الحجه در بصره در خانه عیسی بن جعفر زندانی شد. نفوذ معنوی امام کاظم(ع) در دستگاه حاکم به‏حدی بود که کسانی مانند علی بن یقطین وزیر دولت عباسی، از دوستداران حضرت موسی بن جعفر(ع) بودند و به دستورات ایشان عمل می‌کردند. هارون سرانجام در سفری که در سال 179 به خانه خدا رفت، از عظمت معنوی امام و احترام خاصی که ایشان در بین مردم داشت بیش از پیش آگاه شد. او پس از بازگشت به مدینه و زیارت مرقد پیامبر(ص) تصمیم گرفت موسی بن جعفر(ع) را دستگیر و زندانی کند. به دستور هارون در زمان انتقال آن حضرت از مدینه به بصره، کجاوه‌هایی در مسیر همراه با کجاوه امام حرکت کردند تا در طول مسیر از راه‌های مختلف مسیر خود را تغییر دهند و  به این ترتیب مردم ندانند امام را به کجا و با کدام کجاوه بردند. این سیاست برای مأیوس کردن مردم و بی‌خبری از تبعیدگاه امام(ع) بود، سیاست‌هایی که نشان‌دهنده ترس حاکمان مستبد از نور و عظمت این امام بزرگوار بود؛ ترسی که به شهادت ایشان منجر شد. اما تاریخ گواه معتبری برای شکست استبداد و باقی ماندن نور است.

زهره هاشمی